Hieronder de online stukken van het TBS debat van afgelopen week wat de media erover schreef. Groetjes v Hyperactief
Parlementair onderzoek naar incidenten van start
Kamer buigt zich over tbs-missers
door onze parlementaire redactie
DEN HAAG - De misstanden bij de terbeschikkingstelling (tbs) van gevangenen moeten de komende twee weken door een speciale commissie van de Tweede Kamer worden blootgelegd.
De commissie probeert vanaf vandaag duidelijkheid te krijgen hoe onder meer gewelddadige incidenten voorkomen kunnen worden, zoals de ontsnapping vorig jaar juni van Wilhelm S., die tijdens zijn vlucht een man vermoordde.
Vandaag begint de Tweede Kamer met de openbare gesprekken van het parlementair onderzoek naar tbs. De gesprekken met allerlei deskundigen kunnen de komende twee weken rechtstreeks via de televisie gevolgd worden. Op de laatste dag van de gesprekken worden enkele bewindspersonen gehoord.
In de afgelopen maanden werd het parlementair onderzoek, een idee van VVD en PvdA, voorbereid. Tot een onderzoek werd besloten na de gewelddadige incidenten met enkele ontsnapte tbs'ers vorig jaar. In de commissie zitten naast voorzitter Visser van de VVD ook de Kamerleden Joldersma (CDA), Albayrak (PvdA), Van Velzen (SP) en Vos (GroenLinks).
De Kamer vindt dat het huidige systeem van tbs tekortschiet. De ontsnapping vorig jaar juni van Wilhelm S. was hiervan het tragische dieptepunt. In totaal ontsnapten in 2005 zo'n zeventig tbs'ers tijdens hun verlof.
In mei wil de onderzoekscommissie haar conclusies en aanbevelingen klaar hebben, zodat de Kamer nog voor de zomer hierover kan debatteren. Vandaag wordt hoogleraar forensische psychiatrie Van Marle als eerste gehoord. Vervolgens wordt bijzonder hoogleraar penitentiair recht en tevens vice-president bij het hof van Arnhem Vegter ondervraagd. De officier van justitie in Groningen Wolters, psychiater Van Soeren en zijn collega Van Zeist moeten nog voor de commissie verschijnen. Evenals het hoofd behandeling van de tbs-kliniek de Rooyse Wissel en het hoofd van de long-stayafdeling van de tbs-kliniek Veldzicht. BRON: De Telegraaf Maandag 13-03-2006.
'Gek van crimineel onderscheiden bij straf'
DEN HAAG - Bij strafoplegging moet beter onderscheid worden gemaakt tussen de echt slechte mensen en mensen met een psychische stoornis. Onder de huidige mensen die in klinieken voor terbeschikkingstelling (tbs) zitten, bevinden zich te veel misdadigers. Behandelaars kunnen daar niet zoveel mee.
Omdat er vaak geen verbetering komt bij deze mensen en ze gevaarlijk blijven, hapert de doorstroming binnen de tbs-klinieken. Dat hielden enkele deskundigen maandag in de Tweede Kamer de tijdelijke commissie onderzoek tbs-stelsel voor tijdens de eerste openbare gesprekken. Prof. dr. H. van Marle, hoogleraar forensische psychiatrie, pleitte voor een waterkering tussen ‘mad en bad’. Dat gebeurt in zijn ogen nu te weinig.
Voor onbehandelbare mensen moeten andere oplossingen komen. Nu al bestaat in de tbs-klinieken behandeling of (dwang)verpleging. Op deze laatste afdeling komen moeilijke en agressieve personen terecht die geen behandeling ondergaan maar wel vast moeten blijven. Ongeveer tweehonderd tbs'ers zitten op een longstay-afdeling, omdat zij altijd een gevaar blijven. Volgens Van Marle zouden echter ook deze mensen eens de maatschappij weer in kunnen via begeleid wonen en als gecontroleerd wordt of zij hun medicijnen innemen.
Volgens Van Marle zou het ministerie van Justitie zich voortaan alleen met de veiligheid en de opsluiting van mensen moeten bezighouden. De behandeling zou echter onder Volksgezondheid moeten vallen. Nu de verantwoordelijkheid voor tbs bij justitie ligt, gaat de aandacht vooral uit naar de veiligheid. Op de lange termijn is dat niet goed voor de maatschappij, aldus de deskundigen.
Niet toerekeningsvatbaar
Tbs wordt in de regel opgelegd als een delict is gepleegd waarbij de stoornis zich op dat moment voordeed, waardoor de dader verminderd of helemaal niet toerekeningsvatbaar was. Bovendien moet de stoornis de oorzaak zijn van het delict. Voor deskundigen is dat echter moeilijk te bepalen, zei Van Marle.
Vanaf eind jaren tachtig is het aantal mensen met tbs fors gestegen en is de aard van de tbs-populatie gevaarlijker geworden. Het zijn mensen die zware en agressieve delicten hebben gepleegd, vaak met een zedencomponent erin. Op dit moment hebben ongeveer 1400 tot 1500 mensen tbs.
Capaciteit
De tbs-capaciteit knelt. Elk jaar krijgen ongeveer 160 tot tweehonderd daders een tbs-maatregel opgelegd, al dan niet naast een celstraf. De uitstroom is per jaar ongeveer zestig, zodat er jaarlijks een overschot van ongeveer 120 tbs'ers bij komt, zei Van Marle. Van de tbs'ers die uitstromen, vervalt tussen de 10 tot 20 procent weer in herhaling. Dat percentage is al jaren redelijk constant. Recidive is nooit helemaal uit te sluiten, ook al weten psychiaters steeds meer. ?Ik verkoop waarschijnlijkheid, geen zekerheid.? BRON: De Telegraaf Maandag 13-03-2006.
Tbs-officier wil langere tbs met voorwaarden
DEN HAAG - Tbs met voorwaarden zou veel langer moeten kunnen gelden dan de huidige drie jaar, bij sommige mensen zelfs levenslang. Dat betoogde de Groningse officier van justitie mr. M. Wolters maandag voor de tijdelijke commissie van de Tweede Kamer die het tbs-stelsel onderzoekt.
Wie tbs met voorwaarden opgelegd heeft gekregen, wordt niet in een gesloten tbs-kliniek opgenomen maar moet zich bijvoorbeeld wel laten behandelen in een gewoon psychiatrisch ziekenhuis. Een andere voorwaarde kan zijn dat hij naar huis mag als hij de voorgeschreven medicijnen tot zich neemt. Bij overtreding van de voorwaarden volgen sancties. De rechter kan tbs met voorwaarden nu maximaal voor drie jaar opleggen.
Recidive
Tbs-officier Wolters loopt in de praktijk echter aan tegen het feit dat sommige tbs'ers na die periode terugkeren in samenleving, terwijl ze daar volgens hem nog niet aan toe zijn. ?Ik houd soms m'n hart vast?, zei Wolters, die daarmee doelde op ex-tbs'ers die toch weer in de fout gaan door een ernstig misdrijf te plegen.
Het komt de veiligheid in de maatschappij volgens hem ten goede als de termijn van tbs met voorwaarden wordt verlengd. Zo kan iemand, desnoods levenslang, ertoe worden gedwongen om medicijnen tegen psychoses te nemen, waardoor de kans op herhaling fors afneemt.
Wachttijden
Ook de Groningse psychiater F. van Soeren stelde dat tbs met voorwaarden niet goed functioneert, onder meer door de wachttijden bij de behandelcentra. Voordat de rechter tbs met voorwaarden oplegt, zou er volgens hem al een eerste intakegesprek in een forensisch psychiatrische kliniek moeten plaatsvinden.
Van Soeren wees er ook op dat tbs'ers soms heel moeilijk te behandelen zijn. Hij komt patiënten tegen die na zes of twaalf jaar behandeling niet zijn veranderd. De psychiater stelde daarom voor om binnen een jaar te kijken of iemand behandeld kan worden of dat een ander traject effectiever is, zodat er een plaats vrijkomt voor tbs'ers die wel te behandelen zijn. Er zijn momenteel te weinig tbs-plaatsen om alle tbs-gestelden te behandelen. BRON: De Telegraaf Maandag 13-03-2006.
Opvanghuis tussen tbs en ggz bepleit
DEN HAAG - De overheid zou een soort tussenhuis in het leven moeten roepen voor tbs-gestelden die niet meer behandeld worden in de tbs-kliniek maar te gevaarlijk zijn voor een reguliere behandeling in de geestelijke gezondheidszorg (ggz). Daarin kunnen onbehandelbare tbs'ers zitten, die al vele jaren op een longstay-afdeling zitten maar ook psychotici. Die zijn vaak wel te behandelen met medicijnen.
Dat betoogde R. de Bruine, hoofd van een longstay-afdeling van de tbs-kliniek Veldzicht in Balkbrug, maandag voor de tijdelijke commissie van de Tweede Kamer die het tbs-stelsel onderzoekt. Hij kreeg bijval van dr. M. Abbenhuis, hoofd behandeling in de Rooyse Wissel in Venray. Ze vinden de overstap tussen tbs en ggz nu te groot. Een betere uitstroom van bepaalde tbs'ers zou plaats vrijmaken voor andere, wel te behandelen tbs'ers.
Op de longstay verblijven tbs'ers die nog altijd gevaarlijk zijn, maar niet of nauwelijks meer zijn te behandelen en daardoor niet meer kunnen terugkeren in de samenleving. De Bruine denkt dat zeker niet alle longstayers daarvoor in aanmerking komen maar vooral oude longstayers, die al wat meer rust hebben gekregen. Het bepleite woonhuis is minder beveiligd dan de gesloten tbs-kliniek, maar heeft personeel dat ?het kunstje? van tbs kent.
Het aantal onbehandelbare tbs'ers neemt toe. Minister Donner (Justitie) kondigde vorig jaar aan het aantal longstay-plaatsen uit te breiden van zestig naar tweehonderd in 2007. Tot nu toe kan een tbs'er pas na zes jaar therapie op een longstay-afdeling worden geplaatst. Wat de minister betreft, kunnen behandelaars dit advies ook eerder uitbrengen. BRON: De Telegraaf Maandag 13-03-2006.
'Verlofbeleid tbs'ers politiek spel'
DEN HAAG - Niet de minister van Justitie, maar onafhankelijke behandelaars zouden moeten bepalen of een tbs'er verlof kan krijgen. Dat zei dr. M. Abbenhuis, hoofd behandeling van de particuliere tbs-kliniek de Rooyse Wissel in Venray, maandag in de Tweede Kamer voor de parlementaire commissie die het tbs-stelsel onderzoekt.
Het verlofbeleid wordt volgens haar een ?politiek spel? van de minister en moet daarom worden losgekoppeld van de ministeriële verantwoordelijkheid. Abbenhuis uitte ook kritiek op de aanscherping van het verlofbeleid naar aanleiding van enkele gewelddadige incidenten met ontsnapte tbs'ers vorig jaar. ?Daar zijn we niet blij mee in de kliniek?, zei ze.
Het is volgens Abbenhuis goed dat de behandelaars nu nog zorgvuldiger naar de verzoeken voor verlof kijken, maar in sommige gevallen werkt dat juist contraproductief. Soms duurt het erg lang (zes maanden tot een jaar) voordat een verzoek wordt ingewilligd, waardoor een tbs'er onnodig lang niet naar buiten kan om erachter te komen hoe hij met de toegenomen vrijheid omgaat.
?Door aanvragen steeds af te wijzen, maak je een hogedrukketeltje. Dat kan ertoe leiden dat patiënten die dan eindelijk buiten komen, de benen nemen?, zei Abbenhuis. Ze benadrukte dat het overgrote deel van de verloven goed gaat. Slechts een kleine groep veroorzaakt incidenten, waar de anderen onder lijden.
Als het met tbs'ers tijdens de behandeling de goede kant opgaat, mogen ze geleidelijk aan op verlof. Dat gebeurt eerst onder begeleiding. Een tbs'er gaat dan bijvoorbeeld boodschappen doen of met de trein. Als het verantwoord lijkt, mag een tbs'er onbegeleid op verlof, bijvoorbeeld om te werken.
Daarna volgt het zogeheten transmurale verlof. Een tbs'er verblijft dan buiten de kliniek, maar staat nog wel onder controle en behandeling van de kliniek. Uiteindelijk kan de tbs'er proefverlof krijgen. De reclassering is dan betrokken bij de begeleiding. Als dat goed gaat en een rechter vervolgens oordeelt dat het risico op herhaling van een misdrijf aanvaardbaar klein is, stopt de tbs. BRON: De Telegraaf Maandag 13-03-2006.