Met gekrulde tenen heb ik dit verhaal in Trouw zitten lezen, de enige in dit verhaal met nog een beetje verstand over is Els Noorlander. Zelfs de minister van volksgezondheid overweegt om drugs op recept te verstrekken. Volslagen krankzinnig om hier ook maar één seconde over na te denken. Temeer omdat de TBS klinieken voor een aanzienlijk deel gevuld zijn met verslaafden. Een combinatie van drugs en medicatie met levensgevaarlijke bijwerkingen als geweldsuitbarstingen is criminelen creëeren op kosten van de staat en de burger betaald. Groetjes v Hyperactief
Verbieden of reguleren, dat is de kwestie
Wilfried van der Bles
Drugs zijn toegestaan, in de meeste psychiatrische instellingen. Els Noorlander, psychiater in De Loodds, verbiedt ze. In december komt de koepelorganisatie GGZ met een aanbeveling.
Dertig procent van de patiënten in psychiatrische instellingen is verslaafd aan alcohol en drugs. In bijna tachtig procent van de instellingen is in meer of mindere mate sprake van overlast, zo bleek uit onderzoek van GGZ-Nederland eind vorig jaar. De drugsdealer die op het terrein van de instelling actief is met zijn handel, is een zo langzamerhand vertrouwd fenomeen.
Om overlast te voorkomen zijn veruit de meeste instellingen ervoor om het drugsgebruik van hun patiënten te accepteren en te reguleren. Als ze het verbieden, zo vrezen ze, houden hun patiënten de behandeling uiteindelijk voor gezien en hebben ze er helemaal geen grip meer op. Daarom maken ze afspraken over het drugsgebruik en leggen die vast in de behandelplannen.
Op verzoek van de minister van volksgezondheid discussiëren ggz-instellingen nu over een veel verder gaand voorstel: namelijk het verstrekken van drugs op recept naar het voorbeeld van de heroïne- en methadonverstrekkingen aan zwaarverslaafde gebruikers. Het argument vóór is dat met zo'n gecontroleerde verstrekking ook een einde wordt gemaakt aan de onveiligheid rond de instellingen door de drugshandel.
De discussie spitst zich toe op cocaïne. Met heroïne op recept is inmiddels veel ervaring opgedaan. Maar cocaïne is een ander verhaal. Gebruikers worden agressief van dat spul. Het is de vraag of de instellingen voldoende veiligheidswaarborgen kunnen geven zowel voor de patiënten zelf als het personeel. Ook moeten er goede afspraken komen met justitie en politie. Koepelorganisatie GGZ Nederland komt in de loop van december met een aanbeveling.
Els Noorlander, psychiater in De Loodds, een afdeling voor patiënten met een dubbele diagnose (zowel verslaafd als een psychiatrische stoornis, vandaar de dubbele d in Loodds) van het Delta Ziekenhuis in Poortugaal bij Rotterdam neemt in het wereldje van de ggz een eigenzinnig standpunt in. Zij accepteert geen drugsgebruik binnen haar instelling, zeker niet op de speciale afdeling voor patiënten die echt willen afkicken.
Behandeling begint pas als de patiënt clean is. ?Behandeling van een patiënt die stoned is heeft geen zin. Als iemand drugs gebruikt, ontsla ik hem. Ik vind onze instelling eerlijk gezegd ook een beetje te duur om te fungeren als slaapplaats voor mensen die alleen maar komen om te blowen. Daarvoor heb je geen duur behandelteam nodig. Er zijn andere instellingen waar drugsgebruikers kunnen slapen.?
Een enkele patiënt kan een keer zondigen en door de strenge controle heen glippen, maar in principe is De Loodds clean, zegt Noorlander. Dat is opmerkelijk, want zelfs in zwaar bewaakte tbs-klinieken lukt het op geen stukken na om dat voor elkaar te krijgen. Veel instellingen redeneren zelfs dat drugs toch niet zijn tegen te houden en dat je het gebruik dus maar beter kunt reguleren.
Noorlander vindt dat onzin: ?Een drugsvrije afdeling is wel degelijk mogelijk. Als je maar consequent en streng controleert. Wij controleren de urine van onze patiënten vier, vijf keer per week op drugssporen. En we kennen de trucs. We accepteren geen urine die buiten de aanwezigheid van een verpleegkundige is geproduceerd. Zo maken we het onmogelijk de plas van een ander in te leveren.?
?Elders gaat deze aanpak vaak fout. Psychiatrisch verpleegkundigen vinden die controle nu eenmaal een vervelende en lastige klus. Verslaafden hebben zoveel smoesjes: van ?ik heb net geplast? tot ?ik kan niet plassen waar een vrouw bij is'. Inmiddels, na vijf jaar, weten de patiënten die hier regelmatig terugkomen dat hun smoesjes toch niet worden geloofd.?
Het drugs-vrij-beleid heeft nog een voordeel: dealers vertonen zich niet in de buurt. Noorlander: ?Ze weten: als een patiënt op drugs wordt betrapt dan wordt hij inmiddellijk ontslagen. Hier is geen markt voor hun handel.?
Dat ze iemand kan wegsturen, is wel het grote verschil ten opzichte van gevangenissen of tbs-klinieken, erkent Noorlander ruiterlijk: daar kunnen ze niemand ontslaan. Overigens zet De Loods een patiënt die de fout ingaat nooit zo maar op straat. En ze mogen altijd terugkomen.
Over drugs op recept neemt Noorlander een verrassend liberaal standpunt in. Ze is geen dogmaticus. ?Het hangt er maar vanaf waar je als instelling denkt voor te zijn. Wij menen dat het de moeite waard is onze patiënten van de drugs af te helpen. Maar ik ken ook een collega die vindt dat de patiënten binnen de instelling moeten blijven gebruiken, zodat hij de medicatie op dat gebruik kan afstemmen. Hij gaat ervan uit dat ze buiten toch blijven gebruiken en dat het dan maar beter is een goede balans te vinden tussen drugs en medicijnen. Er zijn dus andere benaderingen denkbaar dan de onze. De ene is niet beter dan de andere. Maar als je kiest voor drugsvrij, wees dan consequent.?
Noorlander zegt tot de optimisten te behoren. ?Ik geloof dat mensen clean kunnen blijven als ze dat echt willen. Er zijn verslaafden die op een gegeven moment denken: zo wil ik niet m'n hele leven verder. Die een vrouw en kinderen willen.?
In welke mate de aanpak van de Loods werkt, is onbekend. Noorlander: ?Er zijn geen evaluatie-onderzoeken geweest sinds we bestaan. Maar het komt regelmatig voor dat iemand er in slaagt uit het dal te klauteren. Elders zijn ze dan nog wel in behandeling voor hun psychische problemen. En ze moeten vaak nog jaren rotzooi opruimen, bijvoorbeeld als ze nog moeten verwerken dat ze hun vrouw of kinderen zijn kwijtgeraakt.
Of als ze in de schulden zitten of een nog openstaande straf moeten uitzitten. Gelukkig, als het echt goed gaat, dan komt de familie soms weer in beeld. Maar vaak blijft het rommelen, ritselen en regelen.?
?Verbod heeft geen zin?
Hans Post, als verslavingsarts werkzaam op een afdeling voor patiënten met een dubbele diagnose bij de ggz-instelling Altrecht in Utrecht, pakt het anders aan dan Els Noorlander in De Loodds. Hij tolereert wel drugsgebruik van zijn patiënten. Post: ?Stakkers zijn het met meestal ernstige psychische ziektes zoals schizofrenie, manisch depressiviteit of psychoses. Een verbod heeft geen zin. Hun motivatie om van de drugs af te komen is niet groot. In plaats daarvan bekijken wij hoe ze het gebruik kunnen verminderen of tenminste hun gedrag kunnen veranderen.
We willen precies weten hoe hun situatie is, wanneer, hoe vaak en wat ze gebruiken. Daar stemmen we het medicijngebruik op af. Soms kunnen we afspreken dat ze bijvoorbeeld nog wel blowen, maar de hard drugs laten liggen. Soms spreken we af dat ze twee keer per week naar een gebruikersruimte in de stad mogen. Maar wil je ze echt van de drugs afhelpen dan zal je eerst hun levensomstandigheden moeten veranderen.? Een enkele keer komt het op zijn unit (15 bedden) voor dat een patiënt echt van de drugs af wil. ?Dan is het inderdaad vervelend dat anderen hier wel gebruiken. Maar tegen zo'n patiënt zeg ik: je kunt maar beter leren daarmee om te gaan, voor als je buiten staat.??
Dubbele diagnose
Patiënten die én verslaafd zijn én een psychiatrisch probleem hebben, vielen jarenlang tussen wal en schip. Hulpverleners in de verslavingszorg hadden geen oog voor de psychiatrische stoornissen en andersom. Tussen verslavingszorg en psychiatrie lag een diepe kloof. Totdat zo'n vijftien jaar geleden het besef begon te groeien dat de verslaving onderdeel was van de ziekte. Sindsdien komen er steeds meer dubbele-diagnose-afdelingen in algemene psychiatrische ziekenhuizen.
Het is niet gezegd dat als het een met succes is opgelost, het ander automatisch verdwijnt. Dat is zeker niet het geval als verslaving en stoornis zich geheel los van elkaar hebben ontwikkeld. BRON: Trouw 05-07-2007